Welcome to Litsy!

Kupuj?c ksi??k? wspierasz fundacj? Nowoczesna Polska, która propaguje ide? wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje si? kilka tysi?cy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do u?ytku przez MEN, które trafi?y ju? do domeny publicznej. Wszystkie dzie?a s? odpowiednio opracowane opatrzone przypisami oraz motywami. Charles Baudelaire Ur. 9 kwietnia 1821 r. w Pary?u Zm. 31 sierpnia 1867 r. w Pary?u Najwa?niejsze dzie?a (zbiory wierszy) Kwiaty z?a (1857), Sztuczne raje (1860), Paryski spleen (1864); (zbiory pism estetycznych) Salon 1845, Salon 1846, Malarz ?ycia nowoczesnego (1863), Sztuka romantyczna (1868); Moje obna?one serce (1897) Francuski poeta i krytyk sztuki, jedna z najbardziej wp?ywowych postaci literatury XIX w. Zaliczany do grona tzw. ,,poetów przekl?tych". Ostatni romantyk (wyprowadzi? w?asne wnioski z wielow?tkowego dorobku tej epoki), by? jednocze?nie zwolennikiem metody realistycznej w literaturze. Bliskie sobie tematy i idee odnajdowali w jego twórczo?ci parnasi?ci (sztuka dla sztuki, pi?kno nie jest u?yteczne), wyznawcy dekadentyzmu (ból istnienia), symboli?ci, surreali?ci czy przedstawiciele modernizmu katolickiego; w jego dorobku za równie istotne jak utwory w?asne uwa?a si? przek?ady wierszy Edgara Allana Poego. W 1841odby? podró? morsk? odwiedzaj?c wyspy Mauritius i Reunion oraz (by? mo?e) Indie, co jako do?wiadczenie egzotyki wp?yn??o na jego wyobra?ni? poetyck?. Od 1842 r. przez dwadzie?cia lat by? zwi?zany z pó?Francusk?, pó?Afrykank? urodzon? na Haiti Jeanne Duval, aktork? i tancerk?, której po?wi?ci? wiele ze swoich najs?ynniejszych wierszy (m.in. Padlina, Do Kreolki, Sed non satiata, Zapach egzotyczny, Ta?cz?ca ?mija). Jej portret w pó?le??cej pozie stworzy? w 1862 r. Manet. Pierwsze publikacje Baudelaire'a dotyczy?y malarstwa (zbiory Salon 1845 i Salon 1846) i równie? pó?niej zajmowa? si? on krytyk? sztuk plastycznych (w 1855r. wyda? kolejny tom szkiców), a jego artyku?y po?wi?cone Delacroix, Ingresowi czy Manetowi (Malarz ?ycia wspó?czesnego) nale?? do kanonicznych tekstów teoretycznych o sztuce. Cho? nie zajmowa? si? muzyk?, by? pierwszym, który doceni? dzie?o Wagnera. W 1848 r. Baudelaire w??czy? si? aktywnie w rewolucj? Wiosny Ludów o epizodzie tym zadecydowa?y nie tyle pogl?dy polityczne, ile poryw ducha i osobista niech?? do ojczyma, Jacques'a Aupicka, genera?a armii francuskiej. Nie najlepiej czu? si? w rzeczywisto?ci ustanowionego po upadku rewolty bur?uazyjnokonserwatywnego ?adu II Cesarstwa; niemal jako osobist? tragedi? prze?y? zarz?dzon? przez Napoleona III przebudow? Pary?a, w wyniku której wyburzono wiele ze starej, ?redniowiecznej zabudowy miasta. Z powodu wydanego w 1857 r. tomu poezji Kwiaty z?a autor zosta? oskar?ony o obraz? moralno?ci, skazany na grzywn? i zmuszony do usuni?cia niektórych utworów (pe?ne wydanie ukaza?o si? dopiero w 1913 r.). Baudelaire obraca? si? w kr?gu najwybitniejszych twórców epoki, takich jak Balzac, Nerval, Flaubert czy Gautier. Zostawi? te? wiele artyku?ów (pisanych cz?sto na zamówienie do gazet) o wspó?czesnych mu twórcach literatury oraz ?ywych portretów kolegów po piórze w pami?tnikach Moje serce obna?one czy wydanych po?miertnie Dziennikach poufnych. Przy tej okazji formu?owa? swój w?asny system filozoficznoestetyczny. Pierwsze, powierzchowne wra?enie ka?e uzna?, ?e Baudelaire epatuje obrazami wszystkiego, co budzi obrzydzenie oraz ?mia?? erotyk?. Jednak nie zajmowa? si? on obrazoburstwem dla niego samego, ale uznaj?c, ?e ?wiat jest s?ownikiem hieroglifów, uwa?a?, ?e nale?y dostrzec i zinterpretowa? wszelkie przejawy rzeczywisto?ci, co pozwoli dosi?gn?? pi?kna b?d?cego absolutem istniej?cego poza ?wiatem; jego teoria estetyczna naznaczona by?a mistycyzmem w duchu Swedenborga i plato?skim idealizmem. Pierwszy tom jego wierszy charakteryzuje klasyczna forma, w któr? wlana zosta?a nie poruszana dot?d tematyka, natomiast Paryski spleen jako zbiór poematów proz? stanowi krok w kierunku poezji nowoczesnej. Powszechnie uwa?a si?, ?e Baudelaire zmar? na syfilis, podobnie jak jego wieloletnia kochanka, by? te? uzale?niony od laudanum i przypuszczalnie od opium, nadu?ywa? alkoholu, przez lata p?dzi? ?ycie kloszarda. W 1866 r. podczas pobytu w Belgii dozna? wylewu krwi do mózgu i zosta? cz??ciowo sparali?owany. Rok pó?niej zmar? w klinice w Pary?u i zosta? pochowany na cmentarzu Montparnasse. Wydaniem pozosta?ych po nim pism zaj??a si? owdowia?a powtórnie matka.